Cezary Baryka z „Przedwiośnia”. Jego całe życie to ciąg wyborów przed którymi stawia go sytuacja. Cezary to młody, dobrze wychowany, ułożony 14-letni chłopak. Zachowanie Cezarego zmienia się dopiero wtedy, gdy ojciec zostaje powołany do armii. Chłopak jest w okresie buntu i dojrzewania, jego psychika kształtuje się. Matka Jadwiga zawsze źle czuła się w Rosji, a teraz jeszcze została sama z niesfornym synem przysparzającym problemy. Cezary podatny na wpływy stawał się bardziej Rosjaninem niż Polakiem, tylko matka dbała o to by nie zapomniał ojczystego języka. Pani Jadwiga całe życie nosiła w sercu innego mężczyznę, to nie pozwalało jej być szczęśliwą. Wbrew jej woli wydano ją za Seweryna Barykę. Dostosowała się do sytuacji, ale nigdy nie zapomniała o swej młodzieńczej miłości. Cezary coraz bardziej zmienia się, popiera przewrót i komunistów, nie słucha rad matki. Wybiera słuszną postawę według siebie. „Dla idei” rewolucjonistów wydaje kryjówkę matki, nie licząc się z konsekwencjami. Po jakimś czasie, gdy doskwiera mu brak wygód i urozmaiconego jedzenia zaczyna przypominać sobie słowa matki. Teraz już wie, że źle postąpił, ale jest za późno. Od tego momentu śledzono panią Jadwigę. Przyłapano ją na wyciąganiu złota, ze skrytki. Została ciężko pobita i skazana na roboty. Wkrótce zmarła. Kierowała się wartościami rodzinnymi, matczynymi. Poświęcała się dla syna.
Kiedy Cezary odnajduje ojca, wspólnie udają się do Polski. Stary Baryka w drodze umiera. Cezary zostaje całkiem sam, ale przed sobą miał lepszy świat. Opowieści o szklanych domach dodały mu sił. Po przyjeździe do Polski doznaje zawodu. Czar o idealnym narodzie prysnął. Dlaczego historia jest niedokończona? Jaki autor miał w tym cel? Czy miał być dalszy ciąg? Czytelnik sam ma sobie resztę dopowiedzieć.