Kordian, tytułowy bohater utworu Juliusza Słowackiego, to także marzyciel i idealista, który po bliskim zetknięciu się z rzeczywistością jest nią bardzo rozczarowany i wobec niej bezsilny. Bohaterowi nie dawało spokoju pragnienie niezwykłości, szukał ideału, który złamałby codzienność, wykraczał poza nią. Marzył o tym, aby dokonać czegoś, co umocniło by znaczenie jego przewrażliwionej osobowości i ukazało jej niezwykłość. Jednak wszystkie próby i pomysły okazały się nierealne. Laura gardziła uczuciami młodego kochanka, a powtórzenie czynów żołnierskich z opowiadań Grzegorza okazało się w zmienionej sytuacji historycznej niemożliwe. W rezultacie bohater uświadamia sobie, że między własnymi pragnieniami a rzeczywistością istnieje mur, którego nie jest w stanie zburzyć. Przeżywa więc poczucie bezsilności i nieufnie odnosi się do zastanych wartości. W Kordianie rodzi się ból istnienia, osamotnienia i braku możliwości działania. Bohater stracił silną wolę, przez co nie był w stanie nawet popełnić skutecznie samobójstwa. Kordian zdaje sobie sprawę, że między marzeniami a rzeczywistością istnieje niemożliwa do przekroczenia przepaść.
W głowie bohatera narodziła się jednak nowa myśl. Kolejnym jego marzeniem było wyzwolenie Europy spod monarchistycznego ucisku, którego miałaby dokonać zdolna do bezgranicznych poświęceń jednostka oraz wybrany naród. Historyczny wzorzec takiego postępowania Kordian odnajduje w postaci szwajcarskiego bohatera z XIV w., Arnolda Winkelrieda, który własnym ciałem unieruchomił kopie wrogów i w ten sposób umożliwił zwycięstwo broniącym niepodległości rodakom. Ideę nowego winkelriedyzmu Kordian postanowił zrealizować w formie spisku na życie rosyjskiego cara i króla Polski. W ten sposób bohater odnalazł własne ideały w patriotycznej działalności żołniersko-politycznej. Marzenie, aby wyzwolić Europę spod panowania okrutnego władcy w konfrontacji z rzeczywistością i prawdziwym wnętrzem Kordiana nie mogło się spełnić. Bohater chciał zabić Cara, ale w decydującym momencie uświadomił sobie, że nie ma dość siły, aby to zrobić. Wrażliwa osobowość bohatera i jego poetycka wyobraźnia wywołała halucynacje, które sparaliżowały sprawne i konsekwentne działanie. Do wykonania zaś samego czynu Kordian nie znalazł wystarczającej motywacji moralnej i politycznej. Podobnie jak inni spiskowcy pozostał wierny tradycyjnej etyce rycerskiej, która wykluczała działanie podstępne, uległ narodowej tradycji, nakazującej cześć dla najwyższego zwierzchnika państwa.
Pomysł spisku ujawnił się zatem jako wytwór wybujałej, romantycznej wyobraźni, która rozmijała się z rzeczywistością. Bohater zaś został złapany i skazany na śmierć, nie możemy się jednak dowiedzieć z treści utworu czy wyrok został wykonany.